CORONOVİRUS VE KURUMSAL RİSK YÖNETİMİ

Aralık 2019 ayında Çin’in Wuhan kentinden başlayıp dünya genelinde yayılmasına neden olan ve küresel salgın tehditi olarak ilan edilen Coronovirüs salgınına karşı işyerlerinde alınması gereken önlemler hakkında size bilgi aktarmak istedik.

Öncelikle,  Coronavirüsler, develer, sığırlar, kediler ve yarasalar da dahil olmak üzere birçok farklı hayvan türünde yaygın olan büyük bir virüs ailesidir. Hayvan koronavirüsleri nadiren insanlara enfekte olabilir ve MERS-CoV ve SARS-CoV gibi insanlar arasında yayılabilir. COVID-19 Coronovirüsün yeni bir tür çeşidi olup kaynağı Çin`de ortaya çıkarak insandan insana bulaşarak tüm dünyayı tehdidi altına almıştır.

COVID-19’un bilinen bir tedavisi ve aşısı yoktur, özellikle yaşlılarda ve bağışıklık sistemi zayıf olan insanlarda ölümcül bir etkisi vardır. Ancak bazı önlemlerin alınmasıyla COVID-19’tan korunmak mümkündür.

COVID-19 hakkında birçok bilgi ve alınması gereken tedbirler, başta sağlık bakanlığı olmak üzere bir çok kurum ve kuruluş çeşitli yayın kuruluşları vasıtasıyla paylaşılmaktadır.

COVID-19 salgını nedeniyle tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de olağanüstü hal kararları peş peşe alınmakta, vatandaşlarımızın bu küresel salgın tehdidinden korunmasına yönelik önlemler yoğun bir şekilde sürdürülmektedir.  

Ancak burada önemle durulması gereken konuların başında ekonomi çarkının işlenmesinde ve toplumun ihtiyaçlarını karşılanmasında önemli rolü olan fabrikalar, ticarethaneler, belediyeler, bankalar, hastahaneler, lojistik merkezleri ve ilgili tüm kamu kuruluşları gibi halka hizmet sunan işyerlerinin olağanüstü durumlar karşısında faaliyetlerini durdurmadan hizmetlerini sürdürmeleri çok önemlidir.

Çünkü COVID-19’un toplumda yayılması karşında oluşabilecek en büyük tehditlerden biri zorunlu nedenlerden dolayı işyerlerinde devamsızlıkların artma riskinin olmasıdır. Bu tür riskler, kritik öneme sahip kuruluşların hizmet sunumunda kesintilerin artmasına neden olabilir ve bunun sonucunda vatandaşlar mağdur edilebilir.

Bu riskleri azaltmanın yolu, çok iyi bir kriz yönetiminden geçmektedir. Tabi kuruluşlar, geçmiş dönemlerde normal koşullar altında zaman zaman olağanüstü durumlara karşı belirledikleri eylem planlarını test etmişler veya zor durum koşullarına karşı bir takım tatbikatlar gerçekleştirmişler ise bu yaşadığımız koşullarda uygulayacakları kriz yönetiminden oldukça başarılı çıkmaları kaçınılmaz olacaktır.

İşverenler ve yöneticilerin böyle olağanüstü durumlar karşında sergilemeleri gereken tutumları aşağıda özetledik,

Bu Bir Kriz Yönetimi

İşverenler ve yöneticiler, durumu öncelikle bir kriz yönetimi olarak ele almalıdırlar ve planlarını bu yönde oluşturmaları önem arzetmektedir. Bir kriz yönetimi ekibi oluşturarak işyerinde karşılaşabilecekleri potansiyel riskleri masa başına yatırmaları ve öncelikleri önem sırasına göre değerlendirip gerekli eylem planlarını devreye almalıdırlar.

Kamu Otoriteleriyle İletişim Halinde Olun

Kriz yönetimi, resmi kuruluşların aldığı kararları sürekli yakından takip etmeli bu kuruluşlardan talep gelmesi halinde planlarını ilgili resmi kuruluşlarla paylaşmalıdırlar.

Eğitim Öncelikli

Tüm çalışanlar, başta COVID-19 olmak üzere, tüm bulaşıcı hastalıklar hakkında bilinçlendirilmeleri sağlanmalıdır, işyerlerinizde bu tür bulaşıcı hastalıklara kaşı alınan önlemler, uygulama prosedürleri ve kurallar hakkında çalışanlar eğitilmeli ve farkındalık yaratılmalıdır.

Acil Eylem Planlarınızı ve Risk Değerlendirme Raporlarınızı Güncelleyin

Başta, COVID-19 şüphesi olan çalışanlar, ziyaretçiler ve diğer kişiler için uygulanacak acil eylem faaliyetleri, sorumluları tanımlanmalı ve uygulamaya hazır hale getirilmeli,

COVID-19 acil durumu için iletişim kurulacak kanallar ve yetkili kişilerin bilgileri herkesin görebileceği ve erişebileceği yerlerde olacak şekilde bulundurulmalıdır.

İşyerinizde COVID-19 için alınan önlemler ve uygulanacak kurallar, işyerinizin belli yerlerine tüm personeliniz tarafından kolayca görülebilecek şekilde asılmalıdır. Uyarıların, posterler şeklinde olması dikkat çekiciliğini arttırır.

Özellikle yetkili bakanlıkların yönlendirmeleri ve kriz yönetimi ekibinizin alabileceği yeni önlemlere karşı Acil Eylem Planlarınızı güncellemeye hazır halde tutun.

Mümkün Olduğunca Operasyonların Evden Yürütülmesine Teşvik Edin,

Evden çalışarak yürütülmesi mümkün olan operasyonlarda çalışan personelinizi evden çalışmaya teşvik edin, toplu ortamlarda bulunmamalarını tavsiye edin. Hastalık şüphesi oluştuğunda uygulanacak kurallar ve kurulacak iletişim kanalları hakkında bilgi aktarın,

Ziyaret ve Toplantı Planlarınızı İptal Edin

Mümkünse işyerinizde yapılacak eğitim, toplantı vb. organizasyonları iptal edin. Zorunlu olarak işyerinize dışarıdan gelen misafirlerinize işyerinizde alınan önlemler hakkında bilgilendirin, gerekli koruyucu ekipmanları ziyaretçilerinize kullanmalarını sağlayın, mümkünse ziyaret görüşmelerinizi fabrika dışında bir ortamda gerçekleştirin.

Zorunlu olmadıkça yeni işe alımlar yapmayın, bir süre erteleyin.

İş Operasyonlarınız İçin Alternatif Planlar Oluşturun

Salgın sürecinde hastalıktan dolayı işyerlerinde devamsızlıklar artabilir, bu durumda iş operasyonlarınızda aksamalar ve durmalar yaşanabilir. İş operasyonlarınızın kesintiye uğramaması için alternatif iş planları oluşturun ve uygulamaya hazır hale getirin. Örn. personel yetiştirme, alternatif tedarikçi bulma, iş transferi vb. gerekirse bazı operasyonlarınızı askıya alma gibi.

İş operasyonlarınızın kesintiye gitmesi veya azalması durumunda müşterileriniz, tedarikçileriniz ve diğer ilgili taraflar üzerinde oluşabilecek negatif durumları tanımlayın ve alınması gereken önlemler hakkında müşterilerinizi, tedarikçilerinizi ve ilgili tarafları bilgilendirin.   

Örn. bölgenizde önemli gıda lojistiği sağlayan bir işyerisiniz, personel devamsızlığından dolayı hizmetlerinizin kesintiye uğraması halinde bölgenizde gıda stoklarında sorun yaşanmasına neden olabilir böyle durumlara karşı ilgili kamu kuruluşları dahil ortak bir iş planı çerçevesinde hizmet akışının sürekliliğini sağlayın.

Gerekirse aynı işi yaptığınız rakiplerinizle birleşerek ortak hareket edebilir, riski azaltma yoluna gidebilirsiniz.

Yaptığınız işin niteliğine ve yapısına göre işyerinizi tatil etme potansiyeliniz varsa faaliyetlerinizi durdurma kararı alabilirsiniz.  

Tedarik Süreçlerinizi Gözden Geçirim

Üretim ve hizmet akışınızı olumsuz etkileyebilecek tedarikçi süreçlerinizi gözden geçirin, tedarikçilerinizin aldığı önlemleri değerlendirin. Tedarikçilerinizle sürekli iletişim halinde olun, risklerinize karşı ortak planlar geliştirin. Tedarikçilerinizin aldığı önlemleri yeterli görmüyorsanız alternatif tedarikçi arayışına gidin veya bu olasılığa karşı bir eylem planı geliştirin,

Hastalık Şüphesi Olan Personelinize Evde Kalmalarını Teşvik Edin,

Akut solunum yolu rahatsızlığı şüphesi olan çalışanların, evde kalmaları ve ateşten (oral termometre kullanarak 100.4 ° F [37.8 ° C] veya daha fazla), ateş belirtileri ve diğer semptomlardan kurtulana kadar işe gelmemelerini teşvik edin. İşyeri hekimleri işyerinde olmayabilir veya yoğunluktan şüpheli hastalarla ilgilenmeleri zaman alabilir. Böyle durumlarda işin akışını hızlandırılması için işyerinizin sorumlu hekimlerince ortak eylem planları geliştirmenizde büyük fayda var. Çünkü Covid-19’un gösterdiği belirtiler ve alınması gereken önlemler genelde aynı, ateş düşürücü veya diğer semptom değiştirici ilaçlar (örn. öksürük baskılayıcılar) kullanılmaya başlamadan önce çalışanlar en az 24 saat boyunca amirlerini bilgilendirmeli ve evde kalmalıdır. Sonrasında gelişen sürece göre bir sağlık kurumuna yönlendirmeleri yapılmalıdır.

Covid-19 Vakası ve Karantina Odaları

İşyerinizde kesinleşmiş Covid-19 vakası ile karşılaşıldığında sağlık ekibinizin planladığı acil eylem planını harfiyen uygulayın, Covid-19 hastasını işyerinizde belirlediğiniz karantina odasında izole edin ve ilgili sağlık kuruluşlarına bilgi verin.

İşyerinizde Covid-19 vakasının yaşanması sonrası krizi yönetimi ekibiniz derhal yaşanan yeni durumu operasyonel risklerinize etkisini değerlendirmeli ve planlarını güncellemelidir,

Evinde Hastası Olan Personelinize İzin Verin,

Evinde bakmakla yükümlü hastası olan personelinize izin verin, bulunduğunuz bölgenin sağlık kuruluşları yoğunluktan dolayı evde bakım ve tedavi uygulamalarına ihtiyaç artabilir, böyle durumlarda işverenler evde bulunan hasta çocuk ve yaşlıların normalden daha fazla bakıma ihtiyaç duyabileceklerini farkına varmalılar ve izin politikalarını bu yönde gözden geçirmelidirler.

İş Seyahatlerinizi Kısıtlayın veya Erteleyin

Başta yurtdışı olmak üzere tüm seyahat programlarınızı gözden geçirin ve mümkünse erteleyin, yine de seyahat zorunluluğu var ise seyahate çıkmadan önce personelinizi akut solunum yolları belirtileri açısından kontrol ettirin. Seyahat edeceğiniz ülke veya şehirlerdeki kamu otoritelerinin aldığı önlemleri veya uyarıları mutlaka dikkate alın ve uygulayın.

Seyahatte bulunan personelinizle sürekli iletişim halinde olun, hastalık belirtileri hakkında bilinçlendirin ve belirtiler şüphe gösterdiğinde derhal bir sağlık kuruluşuna müracaat etmelerini sağlayın.

Yoğun Çalışma Temposuna Dikkat

Yine COVID-19 riski yüksek operasyonlarda çalışan personelinizi aşırı yoğun ve stres altında çalışmalarını kontrol altına alın ve sürekli izleyin. Personelinizi yeterli sürede dinlenme süreleri tanıyın. Aşırı yorgunluk, stres, depresyon vb hallerde personelin hata yapma olasılığı fazla olacağı ve istenmeyen sonuçların doğurabileceği bilinciyle buradaki riski iyi yönetin,

Korunma ve Hijyenin Önemi

Çalışanlar öksürürken veya hapşırırken burunlarını ve ağızlarını bir mendille örtmelidir (mendil yoksa dirsek veya omuz). Eller, sürekli olarak alkol oranı en az %60-95 olan el dezenfektanları veya 20 saniye boyunca sabunlu su ile temizlemelidirler. İşyerlerinde yeterli sayıda dezenfektan bulundurulmasını sağlayın.

İşyerinizde güncellenen risk değerlendirmesine göre ilgili uzmanlarca tavsiye edilen KKD’lerin kullanımını sağlayın ve yeterli sayıda bulundurulmasına özen gösterin.

Özellikle COVID-19 riski yüksek operasyonlarda çalışan personelinizi (örn. Doktor, hemşire…) yakından takip edin, onları belirlenen kurallara uyup uymadıklarını, zorunlu tutulan KKD’leri kullanıp, kullanmadıklarını denetleyin, gerekli uyarılarda bulunun, kurallara uymayanlar için gerekli disiplin mekanizmalarınızı devreye sokun.

Düzenli Çevre Temizliği Yapın
İşyerinde iş istasyonları, tezgah tablaları, lavabo, banyo, soyunma odaları, el ve vücut temasının sık olduğu yüzeyler eğitimli temizlik personelince deterjanlı su ile düzenli olarak temizlenmesini sağlayın, Özellikle, kapı kolları, klavyeler, uzaktan kumandalar, masalar her kullanımdan önce çalışanlar tarafından silinebilmesi için tek kullanımlık temizlik mendilleri bulundurun.

Orta ve Uzun Vadeli Stratejilerinizi Gözden Geçirin

Şu an küresel bir salgına bağlı olağanüstü bir durum yaşıyoruz. Bu olağanüstü durumun seyri ve sonlanması hakkında yeterli öngörüye sahip olamayabiliriz, bunun için yetkili resmi makamların tavsiyelerini dikkate almanız oldukça önemli. Olağanüstü haller karşısında ülkemizin karşılaşabileceği makro etkilere karşı devletimiz gerekli koruyucu tedbirleri zaman içerisinde devreye sokacaktır. Sizin yapacağınız, süreci soğukkanlı bir şekilde takip edin, kriz yönetimi uygulayan ekibinizin işini iyi yapmasını sağlamaktır.

Tabi bu sürecin orta ve uzun vadede kuruluşunuza negatif etkileri olabilir, bunun için yeni stratejiler geliştirerek kuruluşunuzun devamlılığını sağlayacak fırsatlar yaratmalısınız.

Fırsatlarınızı ne zaman devreye alacağınızı, kimleri görevlendireceğinizi, ne tür kaynaklara ihtiyaç duyacağınızı ve bunları nasıl karşılayacağınızı şimdiden planlamanızda yarar vardır.  Unutmayın ki her bir kriz yeni başarılara zemin hazırlar…

Hakan BALABAN

Destek Mühendislik Ltd.

RisksoftTM


Paylaş: